اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن
نویسندگان
چکیده
آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاههای دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گسترهی این بحث و تألیف کتابهای مستقلی دربارهی اعجاز در قرنهای بعد گردید. از جملهی این دانشمندان میتوان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن دوم هجری گامهای اولیه را در باب اعجاز قرآن کریم برداشتهاند. هر چند این دو دانشمند در تألیفات خود به طور مستقیم به مسألهی اعجاز اشارهای ننمودهاند، اما با ذکر مسائل بلاغی قرآن کریم زمینه را برای طرح و گسترش اندیشهی اعجاز ادبی قرآن کریم فراهم آوردهاند. جاحظ برای نخستین بار در قرن سوم هجری به نظریهی نظم قرآن اشاره نموده است. وی همچنین به ردّ نظریهی صَرفَه که استادش نظّام بیان نموده، پرداخته است. ابن قتیبه در قرن سوم هجری کتاب «تأویل مشکل القرآن» را در دفاع از قرآن کریم و اعجاز و بلاغت آن و در پاسخ به طاعنانِ به نظم و اسلوب قرآن کریم تألیف نمود. وی با گذر از مرحلهی اشارات و نظرات به مرحلهی تألیف مستقل پیرامون اعجاز قرآن کریم و بیان وجوه آن رسید. این مقاله به دنبال آن است که سهم هر یک از این دانشمندان را در زمینهی دانش اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطوّر آن روشن نماید.
منابع مشابه
سیر تطور دیدگاه های دانشمندان مسلمان دربارۀ مخاطبان اعجاز عقلی قرآن کریم
یکی از مسائل مربوط به اعجاز قرآن کریم، تقسیم معجزات به عقلی و حسی است. اما این تقسیم چگونه به وجود آمد و مقصود دانشمندان مسلمان از عقل در این تقسیم، عقل چه کسانی است؟ در پژوهش حاضر با بررسی تاریخی روشن میشود که این تقسیم برای نخستین بار توسط جاحظ (م 255 ق) و در پاسخ به این پرسش به وجود آمد که چرا تنها معجزۀ کتابی، یعنی قرآن کریم از میان تمامی پیامبران(ع) به حضرت محمد(ص) اختصاص دارد. دانشمندان ...
متن کاملسیر تطور تفسیر اخلاقی قرآن کریم
رویکرد اخلاقی در تفسیر قرآن در طول تاریخ اسلام دورههای گوناگونی را پشت سر گذاشته است. این ادوار در ویژگیها و خصوصیات با هم تفاوت داشتهاند. از عصر نزول قرآن و توأمان بودن روایات تفسیری و اخلاقی تاکنون پنج دوره در تفسیر اخلاقی قابل شناسایی و تفکیک است: 1. پیدایش توجه خاص به آیات مشتمل بر نکات اخلاقی (عصر اقدمین)، 2. افول صبغه اخلاقی در تفسیر آیات (عصر متقدمان)، 3. احیاء صبغه اخلاقی در قالب تف...
متن کاملمعنا شناسی و سیر تطور واژه «موت» در قرآن کریم
چکیده شناخت آخرین کتاب الهی و معجزه جاوید پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله در گرو شناخت صحیح و درست تک تک واژههای آن است که با در نظر گرفتن تمامی شرایط عصر نزول اعم از مخاطب، زمان و مکان نزول آیات و ... میتوان به این امر نایل آمد. واژه موت در اصل به همان معنای مشهورش یعنی مرگ است و در ابتدا نیز به همان حالت جدا شدن روح از بدن و بی حرکت شدن جسم اطلاق میشده؛ چرا که این حالت برای بشر موضوعی بو...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
لسان مبینجلد ۳، شماره ۷، صفحات ۴۶-۶۴
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023